Wydarzenie w przeszłości

Brytyjsko Polskie Forum Infrastruktury- przyszłość zrównoważonego transportu w Polsce.

Brytyjsko-Polskie Forum Infrastruktury, którego organizatorami byli BPCC i Ambasada Brytyjska, odbyło się 23 maja br. Objęte patronatem Komisji Europejskiej wydarzenie, było unikalną okazją do spotkania z przedstawicielami polskiego i brytyjskiego sektora transportowego. Ponad 100 osób zgromadzonych w Ambasadzie Brytyjskiej dyskutowało na temat planów modernizacji polskiej infrastruktury kolejowej i drogowej oraz możliwościach jej finansowania, także w kontekście przyszłej Perspektywy Budżetowej 2014-2020. Część konferencji była także poświęcona doświadczeniom brytyjskim w tym zakresie.

Otwierając konferencję Antoni F. Reczek, Prezes Rady Dyrektorów BPCC zauważył, że środki unijne wciąż nie są wystarczające w stosunku do potrzeb inwestycyjnych w polskim sektorze infrastrukturalnym. Te ostatnie szacuje się na około 500 mld zł (€ 130 miliardów). Podczas konferencji prelegenci starali się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób można zmniejszyć tę lukę . Prezes Reczek podkreślił także, że istotną kwestią jest brak równowagi pomiędzy wydatkami na transport drogowy i kolejowy.

Ambasador Wielkiej Brytanii Robin Barnett podkreślił znaczenie zrównoważonego rozwoju w planowaniu polityki transportowej. Polityka rządu brytyjskiego ma na celu zachęcanie obywateli do rezygnacji z poruszania się samochodem, co w konsekwencji przekłada się na korzyści dla środowiska naturalnego i mniejsze zanieczyszczenie powietrza; prowadzi do spadku liczby wypadków drogowych i jest dużo zdrowsze. Ambasador Barnett podkreślił, że strategia transportu publicznego door-to-door wymaga również skoordynowanej współpracy władz lokalnych z rządem centralnym.

Minister Andrzej Massel, odpowiedzialny za sektor kolejowy, omówił polską politykę kolejową w kontekście europejskich programów Trans-Europe Network - (TEN-T) i Connecting Europe Facility (CEF), które zapewnią finansowanie strategicznych dla UE korytarzy kolejowych. Szczególnie wysoko na liście priorytetów były koleje obsługujące porty. Przetargi na projekty zostaną opublikowane w przyszłym roku, oraz w latach 2015- 16.

Zbigniew Rynasiewicz, przewodniczący Sejmowej Komisji Infrastruktury, omówił bieżące prace legislacyjne komisji. Zapowiedział, że polskie prawo budowlane będzie ewoluować w kierunku ujednolicenia z systemem niemieckim. Zdaniem przewodniczącego, polityka transportowa miast do 2030 r., powinna zapewnić wygodne i praktyczne połączenia dla powiatów sąsiadujących z dużymi aglomeracjami, tak by uwzględnić transfery mieszkańców do pracy.

Z bardzo dużym zainteresowaniem spotkała się prezentacją Charlesa Doyle'a z Transport for London (TfL) nt. projektu Cross Rail, który łączy stacji Paddington i Liverpool St. z tunelem w centrum Londynu. Inwestycja warta 14 mld funtów zostanie oddana do użytku w 2018 roku i znacznie zmniejszy tłok w 150-letnim londyńskim metrze. Co ciekawe, jest finansowana w zupełnie nowej formule niż PPP- z mieszanych źródeł, w tym w znaczącym stopniu z dopłat londyńskiego biznesu do podatku lokalnego.

Paweł Stelmaszczyk, Szef Sekcji Inteligentnych Systemów Transportowych w DG MOVE Komisji Europejskiej zaznaczył , że polski sektor infrastruktury powinien rozwijać się w oparciu o ogólną strategię transportową UE, w ramach której podkreśla się ogromne znaczenie sieci transportowych dla gospodarki. "Ograniczenie mobilności nie jest opcją," powiedział.

Trzy systemy sieciowe (networks)- telekomunikacji, energii i transportu mogą sprawnie działać w ramach UE, tylko pod warunkiem, że nie występuje po drodze „najsłabsze ogniwo”. Bardzo ważne jest też zdaniem Dyrektora Stelmaszczyka, by transport drogowy, kolejowy, lotniczy i transport wodny wzajemnie się uzupełniał. Wspomniał, że priorytetami Komisji Europejskiej są tzw. "cztery i”- czyli internal market, infrastructure, innovation and international relations (rynek wewnętrzny, infrastruktura, innowacje i relacje międzynarodowe). Dyrektor Stelmaszczyk zauważył, że Komisja Europejska jest sceptyczna do idei kolei dużych prędkości w Polsce, mając na uwadze doświadczenia hiszpańskie, które wykazały, że popyt nie uzasadnia wysokich kosztów. Wspomniał również o inter-operatywności systemów elektronicznych opłat drogowych w całej UE. Omówił także główne korytarze strategiczne łączące Europę, w ramach Connecting Europe Facility, które powinny być ukończone do 2030 roku.

Podczas dyskusji panelowej, którą moderował Martin Oxley, Dyrektor UKTI, Gabriela Popowicz, Z-ca Dyrektora Departamentu koordynującego projekty infrastrukturalne w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego poinformowała, że wysokość środków przeznaczonych na infrastrukturę transportową w rundzie kolejnego budżetu UE będzie mniej więcej porównywalna z tymi z lat 2007-2013. Kluczowymi priorytetami będą: niska emisyjność i zrównoważony transport miejski; inteligentne systemy transportowe (ITS) oraz transport intermodalny.

Jarosław Pasek, dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich w Ministerstwie Transportu dodał, że obecne proporcje w inwestycjach transportowych 70/30 (drogowych i kolejowych) powinny w następnej rundzie budżetowej iść w kierunku 60/40. Zaznaczył, że obecnie suma szybkich dróg w Polsce stanowi około połowy średniej unijnej. Nawiązując do kwestii transportu kolejowego, Dyrektor Pasek zaznaczył, ze że należy skupiać tak bardziej na rozwoju kolei średnich prędkości - do 160 km na godz. niż na kilku liniach dużych prędkości (ponad 200 kilometrów na godzinę). Zapowiedział także więcej rewitalizacji kolei, więcej linii towarowych, ukończenie drugiej linii warszawskiego metra i więcej tramwajów, w ramach następnej rundy budżetowej.

Prof Adam Prokopowicz z Centrum Analiz Transportowych i Infrastrukturalnych, wyraził krytykę co do braku reform w PKP, w wyniku których polska polityka transportowa należy obecnie do najmniej innowacyjnych w Europie. Mówił również o granicy istniejącej między starą a nową Europą.

Steve Novis, Dyrektor zarządzający Atkins Polska zauważył, że zrównoważony rozwój powinien być napędzany przez władze centralne i władze miejskie. Politycy, odgórnie, powinny wpływać na zachowanie mieszkańców poprzez tzw. „trącanie” - nudging” i zachęcać do korzystania z transportu publicznego poprzez wprowadzenie wysokich opłat typu conjestion charge, ale także poprawę częstotliwości i jakości autobusów i tramwajów oraz zbudowanie nowych parkingów typu Parkuj & Jedź.

Paul Smart, z brytyjskiej spółki Freightline oraz Rafał Milczarski, Prezes Zarządu Freightliner PL. we wspólnej prezentacji omówili różnice w polskim i brytyjskim sektorze kolejowych przewozów towarowych. Doświadczenia firmy Freightliner w Wielkiej Brytanii zostały skontrastowane z realiami polskiej spółki zależnej. Podczas gdy w Wielkiej Brytanii, sektor przewozów kolejowych został w ostatnich latach znacząco rozwinięty, a sieć kolejowa była konsekwentnie rozbudowywana, Polska odnotowuje ciągły spadek przewozów towarowych. Zdaniem Rafała Milczarskiego, pogarszająca się sytuacja w branży jest związaną z wysokimi opłatami za dostępność (w Polsce są znacznie wyższe, niż w Wielkiej Brytanii czy Niemczech). Prezes podkreślił także nadmierną zależność PKP Cargo i PKP PLK, operatora infrastruktury.

W czasie dyskusji zastanawiano się także nad przyszłością proponowanych w Polsce szybkich linii kolejowych z Warszawy do Łodzi (w trakcie budowy jest podziemny terminal) do Wrocławia i Poznań. W oparciu o mało korzystne doświadczenia hiszpańskie, polski projekt został przesunięty na 2030 r. Stacja w Łodzi jest jeszcze w trakcie budowy, co nasuwa pytanie o zasadność prowadzonych prac . Obecny na Sali, przewodniczący Polsko-Brytyjskiej Grupy Parlamentarnej i jednocześnie poseł okręgu łódzkiego, John Godson poruszył m.in. kwestie przyszłości linii dużych prędkości z Warszawy do Wrocławia i Poznania przez Łódź.

Michał Zieniewski, partner w kancelarii White & Case, Matthews Jordan-Tank, starszy specjalista starszy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, oraz Agnieszka Gajewska w Infralinx, wystąpili w drugim panelu dyskusyjnym, poświęconym finansowaniu infrastruktury w Polsce.

Komentarz Partnera konferencji:

„Nie ma wątpliwości co do tego, że wyzwania finansowe związane z rozwojem transportu i infrastruktury transportowej w Polsce w nadchodzących latach są ogromne. Chociaż należy się spodziewać, że wiele inwestycji drogowych i kolejowych otrzyma znaczące wsparcie finansowe ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, to n